Preamp là gì và Tầm quan trọng Preamp trong âm thanh?

Preamp là gì ?

Preamp hay pre-amp, là chữ viết tắt của Preamplifier. Preamp là bộ tiền khuếch đại đóng vai trò quan trọng trong một dàn âm thanh, mixer, hi-fi, . Thiết bị này sẽ nhận dữ liệu ở thiết bị nguồn như đầu CD, tuner, đầu đĩa than, đầu chạy băng,… và phát tín hiệu đến amply công suất, hoặc chuyển đổi thành những tín hiệu nguồn phục vụ cho việc thu âm. Preamp có nhiệm vụ cơ bản: tăng mức gain (đầu vào), nói cách khác, nó nhận tín hiệu yếu và có nhiệm vụ tăng tín hiệu lên mức tín hiệu mà các amply, cục đẩy công suất có thể tiếp nhận được.

Nguyên lý hoạt động của Preamp trong hệ thống âm thanh

Preamp có nhiệm vụ cơ bản: tăng mức gain (đầu vào), nói cách khác, nó nhận tín hiệu yếu và có nhiệm vụ tăng tín hiệu lên mức tín hiệu mà các amply, cục đẩy công suất có thể tiếp nhận được. Đây là cách nó hoạt động:

Tín hiệu của mic hoặc nhạc cụ -> Preamp = Tín hiệu mức đường truyền -> Poweramp (cục đẩy công suất)

Mỗi khi bộ khuếch đại được sử dụng trong đường dẫn tín hiệu, nó được gọi là giai đoạn khuếch đại. Mỗi giai đoạn khuếch đại sẽ tăng âm lượng tín hiệu để nó hữu ích cho thiết bị tiếp theo trong chuỗi tín hiệu. Chẳng hạn, tín hiệu yếu đến từ cuộn dây chuyển động trong từ trường của micro của bạn là cách quá thấp để chạy vào DAW hoặc thiết bị xử lý của bạn. Để tăng điện áp của nó (làm cho nó đủ to), bạn cần chạy nó vào mic preamp.

Tác dụng của Preamp là gì?

Vai trò của Preampli trong một dàn âm thanh là vô cùng quan trọng:

• Là trung tâm điều khiển hệ thống chọn nguồn tín hiệu vào CD, Tuner, Tape, Phono…
• Khuếch đại tín hiệu vào ở các mức khác nhau để cho ra 1 mức thống nhất.
• Hiệu chỉnh Volume, cân bằng, âm sắc.
• Phối hợp trở kháng giữa nguồn tín hiệu với ampli công suất.
• Điều chỉnh tín hiệu ở mức khuếch đại thấp mà không làm biến đổi cũng như đảm bảo nguồn âm thanh đầu ra chất lượng.
• Hỗ trợ âm thanh chất lượng hơn, tiếng bass mềm hơn, âm trung tự nhiên âm treble không bị chói tai, mang lại độ chân thực, nguyên bản của bản nhạc.
• Tái tạo âm thanh 3D, tái hiện hiệu ứng âm thanh Dolby Atmos siêu thực với những chuyển động thực tế, thích hợp cho các bộ phim hành động, bom tấn, viễn tưởng.
• Giảm tối đa tiếng hú, rít tạo nên sự chuyên nghiệp cho âm thanh, thích hợp sử dụng cho hệ thống âm thanh cao cấp như âm thanh quán cafe acoustic, âm thanh phòng trà.

Preamp còn có chức năng cân bằng các kênh âm thanh và điều chỉnh âm lượng trong dàn âm thanh. Trên các preamp tiêu chuẩn, bạn có thể dễ dàng thực hiện các thao tác:

• Chọn đầu vào (input)
• Chỉnh âm lượng (volume)
• Chỉnh âm sắc (bass treble)
• Chọn kim Cartridge MM hoặc MC trên đĩa than ở cổng Phono

Các loại Preamp phổ biến

Trên thị trường hiện nay có nhiều mẫu Preamplifier có cấu tạo, đặc điểm và chức năng khác nhau từ các mẫu phổ thông đến các loại Pre Amply Hi-End. Vì vậy, người mua cần xác định nhu cầu, sở thích, đặc điểm để tuyển lựa được sản phẩm Preamplifier thích hợp với dàn âm thanh của mình.

• Pre-amplifier cơ sở là dòng có tín hiệu cao, phối ghép cùng những trang thiết bị đầu CD hoặc DVD.
• Pre-Amplifier phono nhận mức dấu hiệu nhỏ từ nguồn đĩa than khuếch đại lên thành dấu hiệu lớn ngang bằng với tín hiệu đầu CD. Thực hiện việc thăng bằng giữa tiếng bass và giảm tiếng treble cho âm thanh được vừa vặn, cân đối. Tầng phono có thể hoạt động riêng như một thiết bị độc lập hoặc kết hợp với mạch điện của Preamplifier có nhiều tiện ích hiện đại.
• Pre-Amplifier là thiết bị đặc thù khi nó làm cho nhiệm vụ nhận dấu hiệu rẻ từ cartridge mẫu MC và khuếch đại lên thành mức dấu hiệu MM mà Pre-ampli phono có thể sử dụng được.
• Biến áp step-up cũng giống với Pre-Amplifier nhưng không tiêu dùng mạch khuếch đại có nguồn điện thay bằng biến áp.
• Pre-ampli bán dẫn: tiêu dùng các transistor để phát tán những dấu hiệu âm thanh.
• Pre-ampli lai là sự kết hợp hiệu quả khiến việc giữa bóng bán dẫn và bóng đèn chân không.
• Pre-ampli AV hoặc bộ điều khiển home theatre là loại Pre-Amplifier 6 kênh có nhiệm vụ giải mã âm thanh surround: Dolby Pro-logic, Dolby digital hoặc DTS.
• Pre-ampli digital là cái pre-ampli nhận dấu hiệu đầu vào và xử lý tín hiệu âm thanh ở dạng số. Được trang bị bộ chuyển đổi dấu hiệu dạng số sang analog để hoạt động tiện lợi có ampli với công suất thường.

Hiện nay, đa số các dòng sản phẩm Pre-Amplifier trên thị phần đều có ngoại hình, cấu tạo, công dụng cũng như mức chi phí khác nhau. Quý khách cần xác định nhu cầu, mục đích dùng, hệ thống âm thanh có phù hợp không? để thực hiện phối ghép thuận lợi hơn. Các thương hiệu Pre-Amplifier được khách hàng tin tưởng và chọn lựa như Pre-Amplifier Yamaha, Pre-Amplifier Accuphase, Preamplifier Mcintosh,….

Cách lựa chọn preamp phù hợp

Để lựa chọn được một preamp phù hợp với nhu cầu của mình, bạn có thể dựa vào các yếu tố sau:

• Số lượng ngõ vào ra. Nếu bạn có CD player thì cần 4-5 ngõ, nếu bạn có 1 Tumtable + CDP + 1 đầu DVD thì cần ít nhất 1 ngõ Phono, 5 line input và 2 tape deck loops.
• Kiểu ngõ vào/ ra của preamp là RCA (bông sen) hoặc balance (canon), optical v.v… để phối ghép phù hợp với thiết bị có sẵn.
• Xác định nhu cầu: Nhu cầu của bạn chỉ cần thưởng thức âm thanh một cách tốt nhất, hay bạn cần một preamp có thể tái hiện lại những gì đã thu âm được?
• Kiểu dáng của Preamp: Hãy lựa chọn chiếc Preamp ưng ý và đảm bảo bạn có thể sử dụng thiết bị một cách dễ dàng.
• Số lượng kênh. Preamp hai kênh, bốn kênh, tám kênh hay đa kênh đều có thể là lựa chọn của bạn. Hiện nay, các preamp được trang bị số lượng kênh đa dạng, do đó hãy cân nhắc số lượng kênh mà bạn cần cho một preamp.
• Độ lợi tối đa. Các micro condenser (micro dạng tụ điện, có độ nhạy cao) sẽ hoạt động tốt với preamp có khả năng tăng 30dB – 50 dB. Đối với các loại micro công suất thấp, trở kháng cao như dynamic cũ và micro ribbon thường đòi hỏi mức tăng cao hơn, khoảng 50dB – 70dB.
• Việc xử lý nội tuyến. Trong các thiết bị hiện đại, bộ tiền khuếch đại còn đi kèm với EQ và máy nén. Các thiết bị này thực sự tiện dụng để các dải kênh có thể tạo ra ký tự độc đáo của riêng nó, cho bạn chất lượng âm thanh tốt nhất.
• Preamp có Remote control. Một chiếc Preamp có chức năng remote control sẽ cung cấp khả năng điều chỉnh volume một cách dễ dàng.

Một số thuật ngữ liên quan tới Preamp

• Line-stage Preamplifier: Chỉ nhận tín hiệu Line-level ở tất cả các thiết bị nguồn, ngoại trừ Turntable. Line-stage Preamplifier ngày càng trở nên phổ biến do người dùng CD Player càng ngày càng nhiều.
• Phono Cartridge: 1 thiết bị riêng biệt hoặc nó sẽ nằm trong 1 Preamplifier có đầy đủ chức năng. Nếu như chúng ta sử dụng đĩa than thì phải có Phono Stage riêng rẽ hay 1 Preamplifier có Phono.
• Pre-preamplifier: Lấy tín hiệu có mức độ rất thấp từ Moving-coile Phono cartridge rồi khuếch đại nó tới 1 mức độ mà Phono Preamplifier có thể chấp nhận.
• Step-up Transformer: Có chức năng như Pre-preamp nhưng nó sử dụng Transformer thay vì mạch khuếch đại.
• Ful-funtion Preamplifier: Kết hợp cả Phono Stage với Line Stage trong cùng 1 Preamplifier.
• Tuebed Preamplifier: Sử dụng bóng đèn điện tử để có thể khuếch đại tín hiệu âm thanh.
• Solid-state Preamplifier: Sử dụng mạch bán dẫn để khuyếch đại tín hiệu âm thanh.
• Digital Pre Amplifier: Preamplifier chấp nhận tín hiệu Digital ví dụ như: Tín hiệu từ Digital Transport và xử lý tín hiệu âm thanh này trong Digital Domain. Digital Preamplifier thường có bộ chuyển đổi Digital-Analogue nên chúng có khả năng gắn thẳng vào Power Amply thông thường.
• Passive Level Control: Đôi khi còn bị gọi sai là Passive Preamp. Trong một vài trường hợp thì Passive Level Control: Có thể thay thế cho Line-stage Preamplifier. Nó còn tham gia vào luồng tín hiệu giữa bộ nguồn với Power Ampli.